Öğretim üyemiz Prof. Dr. Elif Genceli Güner’in yürütücülüğünü üstlendiği disiplinler arası proje, TÜBİTAK KUTUP-1001 Destek Programı kapsamında desteğe değer görüldü.
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Kimya-Metalurji Fakültesi Kimya Mühendisliği Bölümü öğretim üyesi, İTÜ Lisansüstü Eğitim Enstitüsü (LEE) Kutup Bilimleri Yüksek Lisans Programı Anabilim Dalı Başkanı ve İTÜ PolRec Kutup Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Elif Genceli Güner’in yürütücülüğünü üstlendiği disiplinlerarası proje, TÜBİTAK-KUTUP 1001 2025 yılı çağrısı kapsamında desteklenmeye hak kazandı.
“Kutup Buzulları Mikroorganizmalarının Biyoteknolojik Çalışmaları” başlıklı bu proje, kimya mühendisliği ve moleküler biyoloji alanlarının bilgi birikimini birleştirerek, Antarktika buzul ortamlarında yaşamını sürdüren özel mikroorganizmaların sahip olduğu biyoteknolojik potansiyeli araştırmayı amaçlamaktadır.
Proje ekibi, İTÜ Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Nevin Gül Karagüler, LEE Kimya Mühendisliği doktora öğrencisi Araş. Gör. Gamze Neşe Özcan, LEE Kutup Bilimleri yüksek lisans öğrencisi Gülden Açıl ve Moleküler Biyoloji, Genetik ve Biyoteknoloji Programı doktora öğrencisi Araş. Gör. Hande Mumcu’dan oluşmaktadır.
Proje kapsamında, Türkiye'nin 2. Ulusal Antarktika Bilim Seferi sırasında elde edilen buzul karotlarından izole edilen mikroorganizmaların genetik yapıları detaylı biçimde analiz edilerek, bu canlıların taşıdığı enzim üretimi kapasitesi ortaya konacaktır. Bu enzimlerden özellikle esteraz grubu, temizlik ürünleri gibi günlük yaşamda yaygın kullanılan uygulamalar açısından önem taşımaktadır. Kimya mühendisliği disiplini bu noktada devreye girerek, enzimlerin üretilebilirliği, kimyasal stabilitesi ve performans özellikleri açısından değerlendirilmesini sağlayacaktır. Enzimin, özellikle deterjan katkı maddesi olarak kullanıma uygunluğu titizlikle test edilecektir.
Projenin bir diğer hedefi ise, bu mikroorganizmalar tarafından sentezlenen doğal pigmentlerin saflaştırılması ve kullanım potansiyellerinin araştırılmasıdır. Bu pigmentler, UV ışınlarına karşı dayanıklılık, antioksidan özellik ve sıcaklık değişimlerine direnç gibi üstün özellikleriyle dikkat çekmektedir. Kimya mühendisliği bakış açısıyla, bu biyolojik pigmentlerin boya, gıda, ilaç ve tekstil sanayilerinde kullanılabilirliği değerlendirilecektir.
Proje, yalnızca kutup ekosistemlerinden yeni biyolojik kaynakların keşfini değil, aynı zamanda bu kaynakların kimya temelli endüstriyel uygulamalara entegrasyonu konusunda örnek bir model sunmayı hedeflemektedir. Mikrobiyoloji, moleküler biyoloji ve kimya mühendisliği alanları arasındaki etkileşimi merkeze alan çalışma, biyoteknolojide sürdürülebilir üretim için önemli katkılar sağlayacaktır.
24 ay süresince yürütülecek proje, İTÜ Kimya Mühendisliği ve Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümleri, PolRec Kutup Bilimleri Uygulama ve Araştırma Merkezi ile Türkiye’nin ilk Kutup Bilimleri Yüksek Lisans Programı iş birliğiyle hayata geçirilecektir.
Kimya mühendisliğinin biyoteknolojiyle buluştuğu bu öncü projede emeği geçen tüm araştırmacılarımızı kutluyor, çalışmalarında başarılar diliyoruz.